အေလးထားသင့္ေသာ ျဖစ္ေလ့ရွိ လကၡဏာရပ္မ်ား ( သတိမမွဳ ဂူ မၿမင္ သလုိ ပါ )

ဗိုက္ပူ၊ ႏြမ္းလ်၊ ခါးနာစတဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြဟာ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔ဟာ သိပ္ၿပီး အေလးမထားဘဲ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလကၡဏာရပ္ေတြက ကၽြန္မတို႔ ထင္သေလာက္ အႏၲရာယ္မကင္းတာေၾကာင့္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈမထားသင့္ပါဘူး။


ဗိုက္ပူျခင္း

ဘာသိသင့္သလဲ
ဝမ္းဗိုက္မွာ အဆီစုတာဟာ ခႏၶာကိုယ္ တျခားေနရာမွာ အဆီစုတာထက္ ပိုၿပီး အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ မပိန္မဝ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ ရွိေနရင္ေတာင္ ခါးတုတ္ဗိုက္ပူေနပါက မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာမ်ားျခင္း၊ ေသြးတိုးျခင္း၊ အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေလျဖန္းျခင္းနဲ႔ ႏွလံုးတိုက္ခိုက္ခံရျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ
သင္ရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ BMI (အရပ္နဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အခ်ဳိး) ကို သိသင့္ဖို႔လိုသလို ခါးအခ်ဳိးအစားကို သိဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီး တစ္ေယာက္မွာ ခါး ၈၀ စင္တီမီတာ (၃၁ လက္မခြဲ) နဲ႔ အမ်ဳိးသား တစ္ေယာက္မွာ ခါး ၉၄ စင္တီမီတာ (၃၇ လက္မ) ထက္ ပိုမ်ားေနပါက ခါးေသး ဗိုက္ခ်ပ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ေနပါၿပီ။ တစ္ေန႔ကို အနည္းဆံုး မိနစ္ ၃၀ ေလာက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ အရက္ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ။ အဆီလံုးဝ မစားပါနဲ႔။

ခုတေလာ အလြန္ပင္ပန္းျခင္း

ဘာသိသင့္သလဲ
အေၾကာင္းျပခ်က္ အထင္အရွားမရွိဘဲ ပင္ပန္းႏြမ္းလ်လြန္းေနပါက သိုင္း႐ိြဳက္ေကာင္းစြာ အလုပ္မလုပ္တဲ့ လည္ပင္းႀကီးေရာဂါ (Hypothyroidism) ေၾကာင့္ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ လည္ပင္းမွာရွိတဲ့ သိုင္း႐ိြဳက္ဂလင္းေတြဟာ အင္အားျဖစ္ေစတဲ့ သိုင္းေရာဆင္း (Thyroxine) ေဟာ္မုန္းေတြ ထြက္ရွိေစပါတယ္။ သိုင္း႐ိြဳက္ေကာင္းစြာ အလုပ္မလုပ္တဲ့အခါ ဒီေဟာ္မုန္းေတြ ထြက္ရွိမႈ ေလ်ာ့နည္းတာေၾကာင့္ အားနည္းၿပီး ပင္ပန္းရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ တျခား လကၡဏာရပ္ေတြကေတာ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုးျခင္း၊ အေမ့ထူျခင္း၊ မွတ္ဉာဏ္မေကာင္းျခင္း၊ အသားအေရနဲ႔ ဆံပင္သား ေျခာက္ေသြ႕ျခင္း၊ ေနထိုင္မေကာင္း ျဖစ္ျခင္းတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ
သိုင္း႐ိြဳက္ေကာင္းစြာ အလုပ္မလုပ္တာဟာ အိုင္အိုဒင္း ခ်ဳိ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အိုင္အိုဒင္း ပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ ပင္လယ္စာ၊ ၾကက္ဥနဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြ စားေပးပါ။ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္း ဆရာဝန္ဆီျပၿပီး သိုင္း႐ိြဳက္ကို ေကာင္းစြာ စစ္ေဆးၾကည့္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အတူေနစဥ္ နာက်င္ျခင္း

ဘာသိသင့္သလဲ
လင္မယား ႏွစ္ေယာက္အတူ ဆက္ဆံျခင္းဟာ အသက္ႀကီးလာတာနဲ႔အမွ် တစ္ခါတစ္ရံ နာက်င္တတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မီးယပ္ေသြးဆံုးၿပီးေနာက္ အမ်ဳိးသမီးလိင္အဂၤါ ေယာနိပိုၿပီး ေျခာက္ေသြ႕ပါးလႊာကာ က်ဳံ႕သြားတတ္တာေၾကာင့္ပါ။ ငယ္ရြယ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ အတူဆက္ဆံစဥ္ နာက်င္ျခင္းဟာ သားအိမ္ေရာဂါေတြနဲ႔ မမ်ဳိးဥအိမ္ ေရအိတ္တည္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလိုအေျခအေနေတြဟာ အေရးႀကီးတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာေၾကာင့္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈမထားသင့္ပါဘူး။

ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ
သားဖြားနဲ႔ မီးယပ္ဆရာဝန္ႀကီးေတြကို သြားျပပါ။ အမ်ဳိးသမီးအဂၤါ ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ျပႆနာဆိုပါက ေဟာ္မုန္းခရင္မ္ေတြ၊ ေခ်ာဆီေတြ သံုးေပးႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ လိင္အဂၤါကို ခ်ဲ႕ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ရာသီလာစဥ္ နာက်င္တာ၊ ေသြးအဆင္းမ်ားတာတို႔ပါ ျဖစ္ပါက သေႏၶတားေဆး ဒါမွမဟုတ္ သားအိမ္တြင္းထည့္ ပစၥည္း (IUD) တို႔ကို ထည့္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ပ႐ိုဂ်က္စ္တိုဂ်င္ ေဟာ္မုန္းကို မျပတ္ထုတ္ေပးတာေၾကာင့္ ဓမၼတာရာသီကို ပံုမွန္ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

အျမဲတေစ ခါးနာျခင္း

ဘာသိသင့္သလဲ
ေျခာက္လနဲ႔အထက္ တစ္ရက္မပ်က္ ခါးနာေနပါက သင့္ဦးေႏွာက္ရွိ တခ်ဳိ႕ ေနရာေတြ က်ဳံ႕ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းျခင္းက ပံုမွန္သက္တမ္းရဲ႕ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္နဲ႔ ညီမွ်ေနပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဦးေႏွာက္က အဆက္မျပတ္ ခါးနာျခင္းကို ရင္ဆိုင္ရပါက နာက်င္မႈကို လက္ခံတဲ့ ပံုစံေတြ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။ ေနာက္ၿပီး ခါးနာျခင္းဟာ စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္းကိုလည္း ျဖစ္ေစၿပီး ႂကြက္သား ပ႐ိုတင္းကို ထိခိုက္ေစ၊ ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ထိခိုက္ေစကာ မလိုအပ္တဲ့ အဆီစုေစႏိုင္တဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြကို ထြက္ရွိေစပါတယ္။

ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ
ခါးနာတဲ့သူေတြဟာ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေလ့ မရွိသူေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ က်န္းမာဖ်တ္လတ္ေနဖို႔ လိုပါတယ္။ တစ္ေန႔ကို ေျခလွမ္း ၁၀၀၀၀ လွမ္းေပးျခင္းနဲ႔ စတင္ကာ ေနာက္ပိုင္း ေလ့က်င့္ခန္းတိုး လုပ္ေပးပါ။ ေျခာက္ပတ္နဲ႔ အထက္ ခါးနာမႈ မသက္သာပါက ဆရာဝန္နဲ႔ သြားျပသင့္ပါတယ္။

သြားဖံုးေသြးထြက္ျခင္း

ဘာသိသင့္သလဲ
သြားဖံုး ေသြးထြက္ျခင္းဟာ ပါးစပ္ထဲ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ စုေနတာေၾကာင့္ သြားဖံုးေရာင္လာကာ သြားဖံုးေရာင္ေရာဂါ ျဖစ္လာျခင္းေၾကာင့္ပါ။ ဒါကို အေလးမထားဘဲ မေနသင့္ပါဘူး။ သြားဖံုးေရာဂါေတြဟာ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေလျဖန္းျခင္းတို႔နဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ
ခုခ်က္ခ်င္း ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။ သြားဖံုးအေရာင္ ေလ်ာ့သြားပါလိမ့္မယ္။ သြားနဲ႔ ခံတြင္းသန္႔ရွင္းဖို႔ အေရးႀကီးသလို သြားေက်ာက္တည္ျခင္း၊ ေၾကးတင္ျခင္း မျဖစ္ေအာင္ သြားဆရာဝန္ထံ သြားသန္႔ရွင္းေရး ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ သြားဆရာဝန္ထံ ပံုမွန္ျပသ အစစ္ေဆးခံပါ။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါသည္ေတြဟာ သြားဖံုးေရာဂါ အျဖစ္မ်ားလို႔ အစစ္ေဆးခံသင့္ပါတယ္။

အိပ္ေနစဥ္ေဟာက္ျခင္း

ဘာသိသင့္သလဲ
အိပ္ေနစဥ္ ေဟာက္ျခင္းဟာ Sleep Apnoea (အိပ္ေနစဥ္ အသက္႐ွဴရပ္ျခင္း) ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားတတ္ပါတယ္။ အိပ္ေနစဥ္ အသက္႐ွဴရပ္တဲ့ ေရာဂါဟာ လည္ေခ်ာင္း အေနာက္ဘက္ရွိ တစ္သွ်ဴးေပ်ာ့ေလးေတြ ေလ်ာ့ရဲၿပီး အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း အေပၚဘက္ကို ပိတ္ဆို႔တာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ တစ္နာရီမွာ အႀကိမ္ ၁၀၀ ေလာက္ ပိတ္ဆို႔တတ္ပါတယ္။ အသက္႐ွဴမဝျခင္းေၾကာင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ ေလ်ာ့နည္းျခင္း၊ အိပ္ေရး ေကာင္းစြာမဝျခင္းတို႔ဟာ ေသြးတိုးျခင္း၊ ေလျဖန္းျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ ေန႔ဘက္ အိပ္ငိုက္ျခင္းနဲ႔ ယာဥ္တိုက္မႈ ျဖစ္ျခင္းတို႔ေတာင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ
ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသၿပီး Sleep Apnoea ရွိမရွိ အစစ္ေဆးခံပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ျခင္းက အိပ္ေနစဥ္ ေဟာက္ျခင္းနဲ႔ Apnoea တို႔ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သလို ေဘးတေစာင္း အိပ္ျခင္းကလည္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ အရက္နဲ႔ အိပ္ေဆးေရွာင္ပါ။ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးက ႂကြက္သားေတြကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာေၾကာင့္ ျပႆနာပိုဆိုးႏိုင္ပါတယ္။

နံ႐ိုးေအာက္ နာက်င္ျခင္း

ဘာသိသင့္သလဲ
ရင္ဘတ္ေအာက္ အထူးသျဖင့္ ညာဘက္ျခမ္းမွာ ေအာင့္ပါက သည္းေျခေက်ာက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ ၂၀ မွ ၆၀ ၾကားအရြယ္မွာ ျဖစ္တတ္ကာ အမ်ဳိးသမီးေတြက အမ်ဳိးသားေတြထက္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ႏွစ္ဆပိုမ်ားပါတယ္။ သည္းေျခေက်ာက္ေတြဟာ သည္းေျခႁပြန္ကို ပိတ္ေစႏိုင္ကာ ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္း၊ ေရာင္ရမ္းျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ သည္းေျခေက်ာက္ဆိုတာဟာ တကယ္ေတာ့ ကိုလက္စထေရာေတြ မာေက်ာကာ ခဲသြားျခင္း ျဖစ္ၿပီး ေလးစင္တီမီတာ အရြယ္ေလာက္ထိ ႀကီးေနႏိုင္ပါတယ္။

ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ
မ်ဳိး႐ိုးလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ႏိုင္ကာ မ်ဳိး႐ိုးမွာ ဒီေရာဂါရွိပါက ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့နည္းလမ္း သိပ္မရွိပါ။ ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသကာ Ultrasound ႐ိုက္ၾကည့္ပါ။ ရင္ျပည့္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕ျခင္း၊ အစာမေၾကျခင္းတို႔ပါတြဲၿပီး ျဖစ္ေနရင္ေပါ့။ အဝလြန္ျခင္းေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ဝိတ္ေလွ်ာ့ပါ။ ဒါေပမဲ့ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မွန္မွန္သာေလွ်ာ့ပါ။ ႐ုတ္တရက္ စိတ္ေပ်ာ့သြားပါက အသည္းကေန ကိုလက္စထေရာေတြ အထြက္မ်ားၿပီး သည္းေျခေက်ာက္ ျဖစ္ေစႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။

ေဒါက္တာႏုျမတ္

Posted in: က်န္းမာေရ