ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕ေသာ ေႏြကာလႏွင့္ လုိက္ဖက္ေသာ အစာလည္းေဆး၊ ေဆးလည္း အစာ တစ္မ်ဳိးမွာ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ ျဖစ္သည္။ က်န္းမာသူ အတြက္ အာဟာရျဖစ္ၿပီး မက်န္းမာသူ အတြက္ ေဆးဝါးဓာတ္စာ ျဖစ္သည့္ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ကို အဖိုးနည္းဝန္ပါ သူသူငါငါ လြယ္ကူစြာ စားသံုး ႏိုင္သည္။
ကင္ပြန္းခ်ဥ္ပင္သည္ ႏြယ္ေယာင္ပင္ေယာင္ ခ်ဳံပင္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာ ပင္စည္ႏွင့္ အရြက္တံတို႔တြင္ ဆူးရွိသည္။ အခက္စိမ္းမ်ား၌ နီမႈိင္းမႈိင္း အေရာင္အဆင္း ရွိသည္။ အရြက္ ေသး ငယ္ၿပီး ရြက္ထိပ္ ဝိုင္းသည္။ အသီးမွာ သီးေတာင့္ရွည္ မ်ဳိးျပား၍ ေျဖာင့္သည္။ အေစ့မ်ား ၾကားတြင္ အဆစ္မ်ား ျဖစ္ကာ ခ်ဳိင့္ဝင္ေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အႏွံ႔အျပား သဘာဝ အေလ်ာက္ အေလ့က် ေပါက္ေသာ စားသံုးပင္ ျဖစ္သည္။
ကင္ပြန္းခ်ဥ္သည္ အသည္းအတြက္ အစြမ္းထက္ အသံုးဝင္သည္။ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ကို ဟင္းခ်ဳိ ခ်က္ေသာက္ျခင္း၊ အခ်ဥ္ခ်က္ျပဳတ္ စားျခင္း၊ ေၾကာ္စားျခင္း၊ မီးကင္စားျခင္းမ်ား ျပဳႏုိင္သည္။ အရြက္ႏုကို င႐ုတ္ေကာင္း အရည္တြင္ စိမ္၍ ဆား၊ မန္းက်ည္းသီး၊ င႐ုတ္သီးႏွင့္ ေရာေထာင္းၿပီး တုိက္ေကြၽးလွ်င္ အသည္းေရာင္အသား ဝါေရာဂါ၊ သည္းေျခ ေရာဂါတုိ႔ကို သက္သာ ေစသည္။ အရြက္ႏုကို ႀကိတ္ၿပီး အသည္းေရာင္သည့္ ေနရာကို စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ လိမ္းေပးပါက ေရာဂါ သက္သာသည္။
အရြက္ႏုကို ညက္ေအာင္ေထာင္း တစ္ညသိပ္ၿပီး သၾကား အနည္းငယ္ ထည့္၍ ေရက်က္ ေအးႏွင့္ ေန႔စဥ္မွန္မွန္ ေသာက္ေပးလွ်င္ အဖ်ဥ္းေရာဂါ ေပ်ာက္သည္။
ကိုယ္ေဖာ ကိုယ္ေရာင္ အူေရာင္ ျမင္းသ႐ိုက္ ေလနာျမစ္ ေျခာက္နာ စသည္ တို႔ကိုလည္း ႏိုင္သည္။
ကင္ပြန္းခ်ဥ္ရြက္ကို ေရေႏြးေဖ်ာၿပီး ေသာက္က ဝမ္းခ်ဳပ္ေလခ်ဳပ္ ေပ်ာက္ကင္း၍ ဝမ္းေပ်ာ့ ဝမ္းမွန္ ေစသည္။ ဝမ္းဗိုက္ေလပြ ေလထျခင္းကို တန္႔ေစသည္။ ေလနာ ေလေအာင့္ေလထိုး ေလစူး သက္သာသည္။ ကင္ပြန္းရြက္ ဟင္းခ်ဳိသည္ လူႏွင့္ အခါခပ္သိမ္း တည့္သည္။ ကိုယ္တြင္း အပူကို ၿငိမ္းေစသည္။ ေက်ာက္ကပ္ကို အားေပးသျဖင့္ ဆီးရႊင္သည္။ ဆီးပူဆီး ေအာင့္ေညာင္းက် ပန္းေသ ပန္းညိႇဳးမွ အစေကာင္းမြန္သည္။ ေသြးသားကို သန္႔စင္ေစသျဖင့္ ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါ ႏုပ်ဳိၾကည္လင္ကာ အဆီက် ေပါ့ပါး ေစပါသည္။
ငွက္ဖ်ားေရာဂါ၊ အစာအိမ္ေရာဂါ၊ ေသြးႏွင့္ ဆုိင္ေသာ ေရာဂါ၊ အျဖဴကြက္ထ ေရာဂါရွိသူတို႔ အေနျဖင့္ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ အၿမဲစားသံုး သင့္သည္။ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိသူအား ကင္ပြန္းခ်ဥ္ ငါးက်ပ္သား၊ ထန္းလ်က္ ၁ဝ က်ပ္သား၊ ဆားအသင့္အတင့္ႏွင့္ က်ဳိ၍ တစ္ေန႔သံုးႀကိမ္ မွီဝဲ ေစသင့္သည္။ နာလန္ထစ လူမမာအား ကင္ပြန္းရြက္ ဟင္းခ်ဳိႏွင့္ ထမင္းပူပူတြင္ ႏွပ္ထားေသာ ငါးပုပ္ေျခာက္တုိ႔ အတူ ေကြၽးပါက စားရသူ လူမမာ အလြန္အဆင္ ေျပသည္။ ကင္ပြန္းရြက္ကုိ အသားငါး တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ေရာေႏွာ၍ ေၾကာ္စားလွ်င္ ထမင္းၿမိန္ပါသည္။ အစာလမ္းေၾကာင္း မေကာင္းသူမ်ား၊ အစာမေၾက ေရာဂါ ရွိသူမ်ားႏွင့္ အူေရာင္ေရာဂါ ရွိသူမ်ား အတြက္ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ကို အခ်ဥ္ခ်က္ျပဳတ္ စားေပးရန္ လိုသည္။
ကင္ပြန္းရြက္ႏုကို အမႈန္႔ရေအာင္ လွီးၿပီး ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ဆိတ္ဖူး၊ နႏြင္း၊ ဆား၊ ငါးပိ၊ ပုစြန္ ေျခာက္မႈန္႔၊ သီဟိုဠ္ေစ့့ သင့္႐ံုထည့္၍ ဆီျဖင့္ ႏွံ႔ေအာင္နယ္ပါ။ ဂ်ဳံမႈန္႔ႏွင့္ အေနေတာ္ ဆုပ္နယ္၍ မီးျပထားေသာ ရဲယိုရြက္ႏွင့္ ထုပ္ပါ။ ငွက္ေပ်ာရြက္ျဖင့္ ထပ္မံ ထုပ္ၿပီးေနာက္ ညႇပ္ျဖင့္ အထက္ေအာက္လွန္ မီးကင္လွ်င္ အနံ႔သင္းသင္း ကင္ပြန္းရြက္ကင္ကို ရသည္။ ေနမေကာင္းသူမ်ား၊ ခံတြင္း ပ်က္သူမ်ားကို ဓာတ္စာေဆးဝါး အျဖစ္ စားသံုး ေစႏုိင္သည္။
ကင္ပြန္းရြက္ ရင့္ရင့္ကို ဆားအနည္းငယ္ႏွင့္ ညက္ညက္ေထာင္း၊ သတၱဳရည္ ညႇစ္ယူပါ။ အရည္ကို အနည္အဖတ္ မပါေအာင္ သန္႔ရွင္းေသာ အဝတ္ပါးပါးႏွင့္ စစ္ယူ၍ မ်က္စဥ္း ခတ္လွ်င္ မ်က္စိနာ၊ မ်က္႐ိုးကိုက္ ကင္းစင္သည္။ မ်က္ရည္ပူႏွင့္ အခိုးအေငြ႕ထြက္ သျဖင့္ မ်က္စိ ၾကည္လင္သည္။
ကင္ပြန္းသီးကို ျပဳတ္၍ ဝမ္းေပ်ာ့ေဆး အျဖစ္ သံုးႏုိင္ၿပီး အသီးကို ႀကိတ္၍လည္း အေရျပား ေရာဂါမ်ားကို လိမ္းေပး ႏိုင္သည္။ စိန္ႏွင့္ သံပရာစား မိပါက ကင္ပြန္းသီး ျပဳတ္ရည္ လက္ဖက္ရည္ ပန္းကန္တစ္လံုးခန္႔ တုိက္ေပးပါက ျပန္အန္ ထြက္ေစသည္။ ေျမြဆိပ္ကုေဆး ေဖာ္စပ္ရာ၌ ကင္ပြန္းသီးကို အသံုးခ် ႏုိင္သည္။
ကင္ပြန္းသီး ျပဳတ္ရည္ကို တေရာ္ပင္ အေခါက္ႏွင့္ တြဲ၍ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ဆံပင္သန္ေဆး အျဖစ္ ေခါင္းေလွ်ာ္ေလ့ ရွိၾကသည္။ ကင္ပြန္းသီး ျပဳတ္ရည္က ဆံပင္တြင္ ကပ္ၿငိေနေသာ ေၾကးေညႇာ္ကို တုိက္ခ်ေပးသည့္ အျပင္ ဦးေရကို ေအးေစသျဖင့္ အန႔ံအသက္ ကင္းသန္႔ရွင္းၿပီး ဆံပင္သန္စြမ္း ေျဖာင့္စင္း မည္းနက္သည္။ ျမန္မာႏွစ္ဦး ႏွစ္သစ္ခ်ိန္ခါ ေခါင္းေလွ်ာ္ဓေလ့ အစဥ္အလာတြင္ တေရာ္ကင္ပြန္း အသံုးျပဳသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ေဆးဖက္ဝင္ ကင္ပြန္းခ်ဥ္၏ ႐ုကၡေဗဒ အမည္မွာ ေအကာစီယာ ကြန္စင္းနား (Acacia concinna) ျဖစ္သည္။ သမားလက္စြဲေခၚ ေဆးအဘိဓာန္ အဖြင့္က်မ္းတြင္ ''ကင္ပြန္း ရြက္သည္ အပူေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ အခုိးအကင္းကို လည္းေကာင္း၊ ဝမ္းရပ္ျခင္းကို လည္းေကာင္း ျပဳတတ္၏။ သည္းေျခကို ၿငိမ္းေစ၏''ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ဤသုိ႔ ပူျပင္းေသာ ရာသီဥတုႏွင့္ လုိက္ဖက္ လွေသာ ေဆးဖက္ဝင္ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ကုိ က်န္းမာသုတ အျဖစ္ ေရးသား တင္ျပ လိုက္ရပါသည္။ ။
